محمود دشتی زاده؛ محسن ساری؛ حسن فضائلی
دوره 22، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 365-377
چکیده
به‌منظور بررسی آثار افزودن روغن آفتابگردان و برگ کنار برعملکرد، کیفیت گوشت و ترکیب اسیدهای چرب آن، آزمایشی با استفاده از 32 رأس بزغاله نر عدنی با میانگین وزن اولیه 2/2±8/17 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2، به‌مدت 75 روز انجام شد. بزغاله‌ها به‌طور تصادفی به یکی از چهار جیره شامل 1- شاهد، 2- حاوی 20 درصد برگ کنار، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی آثار افزودن روغن آفتابگردان و برگ کنار برعملکرد، کیفیت گوشت و ترکیب اسیدهای چرب آن، آزمایشی با استفاده از 32 رأس بزغاله نر عدنی با میانگین وزن اولیه 2/2±8/17 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2، به‌مدت 75 روز انجام شد. بزغاله‌ها به‌طور تصادفی به یکی از چهار جیره شامل 1- شاهد، 2- حاوی 20 درصد برگ کنار، 3- حاوی 5/2 درصد روغن آفتابگردان و 4- حاوی 20 درصد برگ کنار و 5/2 درصد روغن آفتابگردان، اختصاص یافتند. تیمارها تأثیری بر خوراک مصرفی و وزن پایانی بزغاله‌ها نداشتند. با افزودن روغن به جیره، افزایش وزن روزانه (0/06=P) تمایل به افزایش و ضریب تبدیل غذایی (0/07=P)، تمایل به کاهش داشت. ماده خشک، پروتئین، شاخص‌های رنگ، مالون‌دی‌آلدهید و pH ماهیچه راسته تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفتند. مجموع اسیدهای چرب اشباع (p <0/05) و اسیدهای چرب امگا-6 گوشت (p <0/01) راسته تحت تأثیر برهم‌کنش برگ کنار و روغن قرار گرفتند. اسیدهای چرب اشباع در تیمار شاهد و اسیدهای چرب امگا-6 در تیمار حاوی روغن آفتابگردان بیشترین مقدار را داشتند. افزودن برگ کنار به جیره باعث افزایش نسبت اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه به اسیدهای چرب اشباع در گوشت راسته بزغاله‌ها شد (p <0/05). میزان چربی ماهیچه راسته با افزودن روغن آفتابگردان به جیره‌ها، افزایش یافت (p <0/01). نتایج آزمایش حاضر نشان می‌دهد که استفاده از برگ کنار و روغن آفتابگردان در جیره بزغاله‌های عدنی می‌تواند با کاهش اسیدهای چرب اشباع و افزایش اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه در گوشت، موجب بهبود ارزش غذایی آن شود.
حسن فضائلی؛ فرشید میرزایی؛ احمد افضل زاده؛ محمدعلیl نوروزیان؛ مهدی نادعلیان؛ هادی حسینی
دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 23-35
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر افزایش خوراک گلوتن ذرت (خشک) بر ارزش غذایی ذرت علوفهای سیلوشده به روش های آزمایشگاهی و دام زنده انجام شد. بخش اول آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و پنج تکرار انجام شد که در آن؛ علوفه خرد شده ذرت با نسبت‌های صفر، پنج و 10 درصد خوراک گلوتن ذرت مخلوط و در بشکه های 200 لیتری پلی اتیلنی سیلو شد. پس ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر افزایش خوراک گلوتن ذرت (خشک) بر ارزش غذایی ذرت علوفهای سیلوشده به روش های آزمایشگاهی و دام زنده انجام شد. بخش اول آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و پنج تکرار انجام شد که در آن؛ علوفه خرد شده ذرت با نسبت‌های صفر، پنج و 10 درصد خوراک گلوتن ذرت مخلوط و در بشکه های 200 لیتری پلی اتیلنی سیلو شد. پس از سه ماه، سیلاژها مورد ارزشیابی قرار گرفت. مصرف اختیاری و گوارش پذیری سیلاژها به‌همراه خوراک پایه (یونجه+کاه+کنسانتره) بر روی گوسفند نر بالغ نژاد شال(دوساله) تعیین شد. استفاده از خوراک گلوتن ذرت موجب افزایش ماده‌خشک و پروتئین در علوفه سیلوشده گردید (0/05> P)اما بر pH و درصد ماده آلی اثر نداشت و غلظت ماده خشک سیلاژ به حد مطلوب (35درصد) نرسید. با افزودن خوراک گلوتن ذرت غلظت فیبر نامحلول در شوینده خنثی در سیلاژ ذرت افزایش اما فیبر نامحلول در شوینده اسیدی کاهش یافت (0/05> P). افزودن خوراک گلوتن ذرت موجب افزایش مقدار مصرف ماده خشک شد (0/05> P). قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و فیبر نامحلول در شوینده خنثی در سیلاژهای حاوی خوراک گلوتن ذرت بیشتربود (0/05> P). همچنین مقدار مصرف ماده خشک قابل هضم، ماده آلی قابل هضم و فیبر نامحلول در شوینده خنثی قابل هضم، در سیلاژ حاوی خوراک گلوتن ذرت بالاتر بود (0/05> P). به‌طور‌کلی، افزودن خوراک گلوتن ذرت به سیلاژ ذرت علوفهای موجب بهبود کیفیت آن می‌شود و استفاده از این سیلاژ در جیره گوسفند، مصرف خوراک و گوارش پذیری را بهبود می‌بخشد.
پیروز شاکری؛ حسن فضائلی؛ مجتبی زاهدی فر
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 243-255
چکیده
تانن‌ها توانایی کاهش تجزیه‌پذیری پروتئین در شکمبه و افزایش پروتئین عبوری به روده کوچک را دارند. این آزمایش با‌هدف بررسی تأثیر عصاره تاننی استخراج‌شده از محصول فرعی پسته با حلال‌های آب، اتانول 70 درصد و متانول 80 درصد بر تجزیه‌پذیری پروتئین کنجاله سویا در شکمبه انجام شد. مقادیری از عصاره‌ها به کنجاله سویا اضافه شد تا غلظت ...
بیشتر
تانن‌ها توانایی کاهش تجزیه‌پذیری پروتئین در شکمبه و افزایش پروتئین عبوری به روده کوچک را دارند. این آزمایش با‌هدف بررسی تأثیر عصاره تاننی استخراج‌شده از محصول فرعی پسته با حلال‌های آب، اتانول 70 درصد و متانول 80 درصد بر تجزیه‌پذیری پروتئین کنجاله سویا در شکمبه انجام شد. مقادیری از عصاره‌ها به کنجاله سویا اضافه شد تا غلظت تانن اضافه‌شده به مخلوط به 5/0 و یک درصد رسید. در کنجاله سویای بدون عصاره (شاهد) و کنجاله‌های سویای عمل‌آوری‌شده با غلظت‌های 5/0 و یک درصد از سه نوع عصاره (شش تیمار)، میزان ناپدیدشدن شکمبه‌ای و پس از شکمبه‌ای و همچنین تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای ماده خشک و پروتئین خام با سه تکرار اندازه‌گیری شد. برای تعیین میزان ناپدیدشدن و تجزیه‌پذیری نمونه‌ها در شکمبه، از سه رأس گاو نر اخته‌شده تالشی با فیستولای شکمبه‌ای، و برای تعیین میزان ناپدیدشدن پس‌از شکمبه‌ای از دستگاه شبیه‌ساز هضم استفاده شد. فرآوری کنجاله سویا با یک درصد تانن از عصاره آبی، 5/0 و یک درصد تانن از عصاره‌های اتانولی و متانولی سبب کاهش ناپدیدشدن شکمبه‌ای پروتئین خام گردید (01/0>P)، بدون آن‌که میزان ناپدیدشدن ماده خشک و پروتئین خام در کل دستگاه گوارش را تغییر دهد. فرآوری کنجاله‌های سویا با 5/0 و یک درصد تانن استخراج‌شده با آب، اتانول و متانول، غلظت پروتئین‌های با تجزیه پذیری سریع را کاهش داد (01/0>P). به‌طور کلی تانن عصاره‌های آبی، اتانولی و متانولی محصول فرعی پسته می‌توانند تجزیه پروتئین کنجاله سویا در شکمبه را کاهش دهند، هرچند استفاده از عصاره آبی محصول فرعی پسته اقتصادی و کاربردی‌تر است.
فیروز عسگری؛ مصطفی یوسف الهی؛ حسن فضائلی
دوره 20، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 43-53
چکیده
هدف از این تحقیق، استفاده از نیام کهور در جیره بزهای شیرده با استفاده از 20 رأس بز تالی شیرده با میانگین وزن 5/2±34 کیلوگرم بود. بزها به دو گروه (گروه با جیره شاهد و گروه با جیره حاوی نیام کهور) 10 رأسی تقسیم شدند و به-مدت 12 هفته تغذیه شدند. جیره‌ها براساس نیاز بزغاله‌ها از دوبخش علوفه و کنسانتره به نسبت مساوی تهیه شد. میزان نیام کهور در ...
بیشتر
هدف از این تحقیق، استفاده از نیام کهور در جیره بزهای شیرده با استفاده از 20 رأس بز تالی شیرده با میانگین وزن 5/2±34 کیلوگرم بود. بزها به دو گروه (گروه با جیره شاهد و گروه با جیره حاوی نیام کهور) 10 رأسی تقسیم شدند و به-مدت 12 هفته تغذیه شدند. جیره‌ها براساس نیاز بزغاله‌ها از دوبخش علوفه و کنسانتره به نسبت مساوی تهیه شد. میزان نیام کهور در کل جیره آزمایشی 25/19 درصد بود. در ابتدای آزمایش و سپس هر دو هفته یک بار بزها به طور انفرادی توزین شدند و تغییرات وزن آن‌ها محاسبه شد. همچنین، میزان شیر تولیدی به طور هفتگی و ترکیبات شیراندازه‌گیری شد. میانگین تولید شیر روزانه و درصد چربی آن در بزهای تغذیه شده با جیره شاهد و جیره حاوی نیام کهور به ترتیب 550 و570 گرم و 24/3 و 39/2 درصد بود که تفاوت معنی‌داری نداشتند. همچنین، ترکیبات شیر (چربی، پروتئین، خاکستر، ماده جامد و ماده جامد فاقد چربی) تحت تاثیر جیره قرار نگرفت. وزن بدن بزها در طول دوره آزمایش و نیز بین دو گروه آزمایشی تفاوت معنی‌داری نداشت. هزینه تمام شده خوراک و نیز هزینه تولید شیر بزهای تغذیه شده با جیره حاوی نیام کهور 20 درصد نسبت به گروه شاهد ارزان‌تر بود. بنابراین، از نیام کهور می‌توان به میزان 20 درصد در جیره غذایی بزهای داشتی استفاده نمود و هزینه تغذیه را کاهش داد.
حسن فضائلی؛ علیرضا آقاشاهی؛ عبدالرضا تیموری؛ محمد خاکی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 51-60
چکیده
به‌منظور بررسی اثر شکل فیزیکی جیره بر عملکرد پرواری گوساله‌های نر هلشتاین، آزمایشی در مؤسسۀ تحقیقات علوم دامی کشور در سال 1390 انجام گرفت. جیرۀ غذایی به دو صورت مخلوط کامل (شاهد) و مخلوط فشرده‌شده به شکل بلوک (آزمایشی) تهیه شد و در طرحی آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با دو تیمار و چهار بلوک (وزن زندۀ دام‌ها)، به‌مدت پنج ماه در ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر شکل فیزیکی جیره بر عملکرد پرواری گوساله‌های نر هلشتاین، آزمایشی در مؤسسۀ تحقیقات علوم دامی کشور در سال 1390 انجام گرفت. جیرۀ غذایی به دو صورت مخلوط کامل (شاهد) و مخلوط فشرده‌شده به شکل بلوک (آزمایشی) تهیه شد و در طرحی آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با دو تیمار و چهار بلوک (وزن زندۀ دام‌ها)، به‌مدت پنج ماه در تغذیۀ گوساله‌های نر هلشتاین آزمایش شد. در طول دورۀ آزمایش، گوسالهها در حد اشتها تغذیه شدند و میزان مادۀ خشک مصرفی، افزایش وزن روزانه، و ضریب تبدیل غذا تعیین شد. میانگین مادۀ خشک مصرفی درطول دورۀ آزمایش برای جیرۀ شاهد 1/8 و جیرۀ آزمایشی 4/8 کیلوگرم بود (05/0P<). میانگین وزن اولیۀ گوساله‌های هر دو تیمار مشابه و به ترتیب 226 و 221 کیلوگرم و در پایان دورۀ آزمایش به ترتیب 361 و 373 کیلوگرم بود (05/0P<). میانگین افزایش وزن روزانۀ گوساله‌های دریافتکنندۀ جیرۀ شاهد 901 و گوساله‌های دریافتکنندۀ جیرۀ آزمایشی 1016 گرم بود (05/0P<). ضریب تبدیل غذا در گروه شاهد 0/9 و گوساله‌های جیرۀ آزمایشی 3/8 بود (05/0P<). نتایج نشان داد که استفاده از جیرۀ غذایی بهصورت مخلوط کامل فشرده‌شده، سبب بهبود افزایش وزن، مصرف مادۀ خشک، و ضریب تبدیل غذا در گوساله پرواری می‌شود.
نادر پاپی؛ فرخ کفیل زاده؛ حسن فضائلی
دوره 17، شماره 2 ، مهر 1394، ، صفحه 335-345
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی پتانسیل عملکرد و ارزش غذایی علوفۀ سیبزمینی ترشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه مرحلۀ رشد گیاه (تیمار) و با چهار تکرار در هر تیمار انجام شد. بخشهای هوایی گیاه مورد نظر در سه مرحله از رشد (اول: ارتفاع علوفه 150ـ100، دوم: 200ـ150، و سوم: 250ـ200 سانتیمتر، شروع گلدهی) برداشت و اطلاعات مربوط به میزان تولید در واحد ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی پتانسیل عملکرد و ارزش غذایی علوفۀ سیبزمینی ترشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه مرحلۀ رشد گیاه (تیمار) و با چهار تکرار در هر تیمار انجام شد. بخشهای هوایی گیاه مورد نظر در سه مرحله از رشد (اول: ارتفاع علوفه 150ـ100، دوم: 200ـ150، و سوم: 250ـ200 سانتیمتر، شروع گلدهی) برداشت و اطلاعات مربوط به میزان تولید در واحد سطح، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک و نسبت برگ به ساقه ثبت شد. سپس علوفۀ برداشت‌شده چاپر گردید و پس از نمونهگیری، ترکیب مواد مغذی و گوارشپذیری در نمونههای علوفۀ چاپرشده اندازه‌گیری شد. تفاوت در میزان علوفۀ تر و خشک تولیدشده در مرحلۀ اول برداشت (بهترتیب 20/45 و 95/15 تن در هکتار) و در مرحلۀ سوم برداشت (00/64 و 85/29 تن در هکتار) معنیدار بود (05/0P<). بیشترین مقدار پروتئین خام در مرحلۀ اول (42/13درصد) و کمترین آن در مرحلۀ سوم برداشت (21/9درصد) مشاهده شد (05/0P<). با افزایش سن گیاه، میانگین کربوهیدراتهای غیرفیبری افزایش یافت (05/0P<). بیشترین و کمترین مقدار خاکستر خام بهترتیب در اولین و سومین مرحلۀ برداشت مشاهده شد (05/0P<). گوارشپذیری مادۀ خشک و مادۀ آلی تحت تأثیر مرحلۀ برداشت قرار نگرفت. نتایج حاصل از آزمون گاز نشان داد، با رشد گیاه، میزان گاز تولیدی افزایش یافت، بهطوریکه بیشترین مقدار آن در مرحلۀ سوم و کمترین آن در مرحلۀ اول برداشت مشاهده شد (05/0P<). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که گیاه سیبزمینیترشی می‌تواند به‌عنوان منبع مناسب علوفهای مورد توجه قرار گیرد.
حسن فضائلی؛ اسماعیل اسماعیلی راد؛ محمد بابایی
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 11-18
چکیده
این پژوهش برای بررسی امکان بهبود ارزش غذایی پس چر مزرعه جو طی دو سال متوالی انجام گرفت. در سال 1378، پس از برداشت محصول 27 کرت آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با روش فاکتوریل، با نه تیمار (محلول حاوی صفر، 5/2 و پنج درصد اوره هر کدام با صفر، سه و شش درصد ملاس) در نظر گرفته شد. در پنج مرحله زمانی قبل و بعد از محلول پاشی از هر کرت نمونه برداری ...
بیشتر
این پژوهش برای بررسی امکان بهبود ارزش غذایی پس چر مزرعه جو طی دو سال متوالی انجام گرفت. در سال 1378، پس از برداشت محصول 27 کرت آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با روش فاکتوریل، با نه تیمار (محلول حاوی صفر، 5/2 و پنج درصد اوره هر کدام با صفر، سه و شش درصد ملاس) در نظر گرفته شد. در پنج مرحله زمانی قبل و بعد از محلول پاشی از هر کرت نمونه برداری و ترکیبات شیمیایی آن تعیین شد. در سال 1379، پس از برداشت محصول جو در چهار هکتار از مزرعه چهار تیمار (محلول 5/2 درصد اوره، 5/2 درصد اوره + سه درصد ملاس، پنج درصد اوره، پنج درصد اوره + سه درصد ملاس) اجرا شد. مواد آزمایشی با آب مخلوط و بر روی پس چر پاشیده شد. تعداد 48 رأس میش نژاد شال در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تیمار آزمایشی توزیع و به مدت 50 روز چرا شدند. نتایج آزمایش اول نشان داد که پروتئین خام پس چر جو در تیمار حاوی اوره - ملاس بیشتر بود (05/0 P<). میزان الیاف خام در تیمار حاوی شش درصد ملاس کمتر و خاکستر خام در بعضی از تیمارها بیشتر بود (05/0 P<). در آزمایش دوم، وزن زنده گوسفندان در پس چر محلول پاشی شده روند افزایشی طبیعی داشت. تعداد بره نوزاد در تیمار پنج درصد اوره + سه درصد ملاس، به دلیل دوقلوزایی، نسبت به سایر تیمارها 25 درصد بیشتر بود. باتوجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که می توان ارزش غذایی پس چر جو را با محلول پاشی مخلوطی از اوره و ملاس افزایش داد و موجب افزایش میزان بهره گیری در میش های چراکننده این پس چر را فراهم نمود.