نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا ولیزاده ¹
• علی خطیب جو ²
• حسن شیرزادی ³
• مهدی سلطانی ⁴

¹ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. رایانامه: valireza131@gmail.com

² نویسنده مسئول، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.رایانامه: a.khatibjoo@ilam.ac.ir, a.khatibjoo@areeo.ac.ir

³ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. رایانامه: h.shirzadi@ilam.ac.ir

⁴ بخش علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی، مشهد، ایران. رایانامه: m.soltani@areeo.ac.ir

چکیده

هدف: به‌دنبال ممنوعیت استفاده از آنتی‌بیوتیک به‌عنوان محرک رشد در صنعت دام و طیور، استفاده از اسانس‌های گیاهی به‌عنوان جایگزینی مناسب برای آنتی‌بیوتیک‌های رایج در جیره طیور رونق گرفته است. گیاهان دارویی دارای مواد مؤثره مشخصی می‌باشند که در درمان بیماری یا پیشگیری از بروز بیماری به کار می‌روند. آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) از خانواده نعناعیان (لامیاسه) به شکل بوته و درختچه در نواحی کوهستانی، صخره‌ای و شیب‌دار مناطق مرکزی، جنوب و جنوب‌شرقی ایران (نواحی مختلفی مانند فارس، اصفهان و کرمان) رشد می‌کند. این گیاه به‌دلیل دارابودن ترکیبات فنولی (تیمول، کارواکرول، لینالول)، فلاونوئیدی (رزارینیک‌اسید، کافئیک‌اسید و ...) و ساپونینی در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به سبب ویژگی‌های گوناگونی مانند خواص ضدالتهابی، ضدباکتری، ضدقارچی، ضدویروسی، ضدعفونی‌کننده، ضدنفخ، ضدتشنج، آنتی‌اکسیدانی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی، از این گیاه برای درمان بیماری‌ها استفاده شده است. در برخی منابع اثرات بیهوش‌کنندگی و ضدصرع نیز برای این گیاه ذکر شده است. چالش پیش روی متخصصین تغذیه، تنظیم جیره‌های غذایی اقتصادی است که تا حد ممکن نزدیک به احتیاجات پرنده باشد. افزایش پروتئین جیره غذایی سبب افزایش تولید گرما در بدن جوجه‌ها و افزایش مصرف آب می‌شود که به‌دنبال آن مقدار رطوبت بستر افزایش می‌یابد. جوجه‌های تغذیه‌شده با جیره‌های عادی، اسیدهای آمینه غیرضروری خود را از اسیدهای آمینه ضروری مازاد می‌سازند، درحالی‌که در جیره‌های کم‌پروتئین (Low protein diets) ممکن است اسیدهای آمینه ضروری کم‌تری برای این منظور موجود باشد. استفاده از گیاهان دارویی که نقشی در بهبود هضم و جذب مواد مغذی دارند ممکن است به فراهم شدن اسیدهای آمینه ضروری و غیر ضروری بیش‌تر منجر شود.  
روش پژوهش: مطالعه حاضر به‌منظور بررسی اثر آویشن شیرازی (Zataria multifolra) (صفر و 5/0 درصد جیره) و سطوح مختلف پروتئین (100 (CP100) یا 95 درصد (CP95) نیاز سویه) بر عملکرد، پاسخ‌های فیزیولوژیکی و کیفیت گوشت جوجه‌های گوشتی با استفاده از 280 قطعه جوجه گوشتی راس-308 (یک روزه، مخلوط دو جنس) در یک آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار، پنج تکرار و 14 جوجه در هر تکرار انجام شد. فراسنجه‌های عملکرد رشد، پاسخ ایمنی، متابولیت‌های سرم خون، شمارش سلول‌های خونی، کیفیت گوشت و مورفولوژی ژژنوم مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: در دوره پایانی و کل دوره پرورش مصرف خوراک، وزن بدن و ضریب تبدیل خوراک، صفات تفکیک لاشه به جز چربی حفره بطنی تحت تأثیر پودر آویشن، سطوح مختلف پروتئین و اثر برهم‌کنش آن‌ها قرار نگرفت درحالی‌که افزودن پودر آویشن به جیره CP100 در دوره‌های آغازین و رشد منجر به بهبود وزن بدن و افزایش وزن بدن شد (05/0>P). استفاده از پودر آویشن در جیره CP95 سبب کاهش غلظت کلسترول و LDL سرم و افزایش غلظت HDL شد. جیره CP95 باعث افزایش پروتئین کل و کاهش فعالیت آنزیم‌های کبدی شد (05/0>P). تغذیه جیره CP95 دارای 5/0 درصد پودر آویشن منجر به کاهش هتروفیل و افزایش شمار لنفوسیت خون شد (05/0>P). تیمارهای آزمایشی بر پاسخ ایمنی همورال، وزن نسبی اندام‌های لنفاوی، رنگ و pH گوشت سینه و ران و مورفومتری ژژنوم تأثیر معنی‌داری نداشتند.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج حاصل، صرف‌نظر از افزودن پودر آویشن، پنج درصد کاهش پروتئین جیره تأثیر منفی بر عملکرد شد، پاسخ ایمنی و کیفیت گوشت جوجه‌های گوشتی نداشت و در شرایط این آزمایش قابل‌توصیه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• پاسخ ایمنی
• جوجه گوشتی
• جیره کم‌ پروتئین
• عملکرد
• کیفیت گوشت

عنوان مقاله [English]

The effect of thyme powder and dietary protein levels on growth performance, physiological responses and meat quality of broiler chickens

نویسندگان [English]

• Alireza Valizadeh ¹
• Ali Khatibjoo ²
• Hassan Shirzadi ³
• Mahdi Soltani ⁴

¹ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture. Ilam University, Ilam, Iran. Email: valireza131@gmail.com

² Corresponding Author, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran. Email: a.khatibjoo@ilam.ac.ir, a.khatibjoo@areeo.ac.ir

³ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran. Email: h.shirzadi@ilam.ac.ir

⁴ Department of Animal Science, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran, Email: m.soltani@areeo.ac.ir

چکیده [English]

Objective: Recently, the inclusion of phytogenic feed additives in poultry for the purpose of supplementing gut health and positively impacting performance has received a great deal of attention and concern. Thyme is used in poultry nutrition in the form of herbal feed additive as it is known that its contents, such as thymol and carvacrol, have a positive impact on broiler performance and feed utilization, which in turn results in enhanced economic profits. This improvement in performance can be attributed to activation of the digestive system structure and function which causes an enhanced absorption and metabolism of the nutrient supplement and its ability to alter the gut microbiota.  Formulating diets based on ideal protein concept aim to reduce total N-excretions and ammonia emissionswhile meeting the nutritional needs of the animals. Poultry needs a specific quantity and balance of essential amino acids and nitrogen (for synthesis non-essential amino acids, NEAA) rather than crude protein. Chickens fed the standard levels of dietary protein can synthesize NEAA from excess essential amino acids. However, when low-protein diets are used, less EAA is available for NEAA synthesis. Reducing dietary protein in broiler feed is not a new subject. However, it is revealed that only few trials covered an entire production cycle with several feeding phases while majority of experiments focused on one phase only. Thyme improve protein afficiency
Method: in this experiment, the effect two levels of Zataria multifolra (0 and 0.5 %) and two protein levels (100 (CP100) and 95 (CP95) % of Ross-308 broiler chickens’ requirement) on growth performance, physiological responses and meat quality were studied. In a completely randomized design with 2×2 factorial arrangement, 280 Ross-308 broiler chickens (one-d-old, mixed sexes) were allocated to 4 treatments, 5 replicates and 14 birds in each replicate. Growth performance, immune response, blood metabolites, blood cell count, meat quality and jejunum morphometry were considered.
Results: Feed intake, BW and FCR of finisher and total period of production, carcass parameters except abdominal fat percentage were not affected by thyme poweder, protein levels or their interaction (P > 0.05) while inclusion of thyme powder on CP100 diet improved BW and BWG of broiler chickens during starter and grower periods (P<0.05). Inclusion of thyme powder on CP95 diet decreased serum cholesterol and LDL-cholesterol and increased HDL concentration. Feeding CP95 diet contatining 0.5 thyme poweder led to increase total protein concentration and decreased liver enzymes activity (P < 0.05). Also, feeding CP95 diet containing thyme powder decreased heterophile but increased lymphocyte count (P<0.05). Dietary treatments had no significant effects on humoral immune response, relative weight of lymphoid organs, breast and thigh meat pH and color, and jejunum morphometry.
Conclusions: In conclusion, apart from addition of thyme powder, 5 percent protein dilution in this experiment had no negative effects on growth performance, immune response and meat quality of broiler chickens and it maybe suggestible for broiler chickens.

کلیدواژه‌ها [English]

• Broiler Chicken
• Immune response
• Low protein diet
• Meat Quality
• Performance