جابر خانی یوسف رضا؛ علی اسدی الموتی؛ مجتبی یاری؛ الیاس سلطانی
چکیده
هدف: تغییر اقلیم موجب شده است تا تلاش‌های پژوهشی بسیاری معطوف به معرفی علف مناسب برای جایگزینی با علف رایج در جیره نشخوارکنندگان شود. در ایران، کشت یونجه در دهه گذشته به‌دلیل کمبود آب به‌شدت محدودشده درحالی‌که یونجه بخش مهمی از علوفه جیره گاوها است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد زراعی، خصوصیات گیاه‌شناسی، ویژگی‌های شیمیایی ...
بیشتر
هدف: تغییر اقلیم موجب شده است تا تلاش‌های پژوهشی بسیاری معطوف به معرفی علف مناسب برای جایگزینی با علف رایج در جیره نشخوارکنندگان شود. در ایران، کشت یونجه در دهه گذشته به‌دلیل کمبود آب به‌شدت محدودشده درحالی‌که یونجه بخش مهمی از علوفه جیره گاوها است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد زراعی، خصوصیات گیاه‌شناسی، ویژگی‌های شیمیایی و تغذیهای دو رقم ماشک علوفهای (ماشک معمولی (Vicia sativa)) و ماشک گل خوشهای (Vicia villosa) و یک رقم نخود علوفهای (Pisum arvense) در مقایسه با یونجه (Medicago sativa) انجام شد.
روش پژوهش: آزمایش به‌صورت یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار آزمایشی در سال 1399 اجرا و هر علف آزمایشی به مساحت یک هکتار کشت شد. مقدار بذر استفاده‌شده 60 کیلوگرم در هکتار و نوع خاک رسی-لومی بود. از هیچ کودی در آزمایش استفاده نشد و ماشک و نخود علوفهای در 50 درصد گلدهی و یونجه در اوایل گلدهی برداشت شد.
یافته‌ها: به لحاظ تولید علوفه تازه و خشک عملکرد ماشک گلخوشهای در بین سایر علفها بالاتر بود (05/0>p). همچنین شاخصهای بهرهوری فیزیکی و اقتصادی به‌ازای هر واحد آب مصرفی برای ماشک گلخوشه ای بیشترین و برای یونجه کمترین بود (05/0>p). درصد ماده آلی در علوفه یونجه و نخود (به‌ترتیب 6/89 و5/89 درصد ماده خشک) از ماشک گل خوشهای و معمولی (به‌ترتیب 6/86 و 4/85 درصد ماده خشک) بیشتر بود. پروتئین خام در علوفه ماشک معمولی 2/27 و در علف یونجه 9/17 درصد ماده خشک بود و نخود علوفهای (1/22) و ماشک گلخوشهای (7/22) مابین این دو بودند. بیشترین NDF در علف ماشک گلخوشهای و یونجه (به‌ترتیب 1/41 و 2/41 درصد) و کمترین NDF در علف ماشک معمولی با 6/36 درصد ماده خشک بود. در یونجه نسبت پروتئین محلول (بخش A) کمتر ولی نسبت بخش B2، B3 و C بیشتر از نخود و ارقام ماشک علوفهای بود. پتانسیل مصرف خوراک، ماده خشک و کل مواد مغذی قابل‌هضم، کیفیت نسبی علوفه، انرژی خالص شیردهی و شاخص نسبی کیفیت محاسبه‌شده برای ماشک معمولی بالاتر از سایر علفها بود (05/0>p).
نتیجه‌گیری: تلفیق نتایج به‌دستبه‌دست‌آمده روی صفات زراعی، بهرهوری استفاده از آب و ارزش تغذیهای در این مطالعه، ماشک و نخود علوفهای را جایگزین بالقوهای برای یونجه در جیره گاوهای شیری معرفی میکند. پیشنهاد میشود برای تعیین اثرات عملکردی و نیز سطح مطلوب استفاده از آن‌ها در جیره، مطالعات روی دام زنده نیز انجام شود.
منصور دهقانی؛ احمد افضل زاده؛ محمدعلی نوروزیان
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر فرآوری کاه گندم و باگاس نیشکر با اوره بر ترکیب شیمیایی، زمان تأخیر و فراسنجه های تجزیه‌پذیری ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) به روش کیسه های نایلونی انجام شد. ترکیب شیمیایی و فراسنجه های تجزیه‌پذیری نمونه های فرآوری‌نشده و عمل‌آوری‌شده با پنج درصد اوره با استفاده از سه راس گاو ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر فرآوری کاه گندم و باگاس نیشکر با اوره بر ترکیب شیمیایی، زمان تأخیر و فراسنجه های تجزیه‌پذیری ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) به روش کیسه های نایلونی انجام شد. ترکیب شیمیایی و فراسنجه های تجزیه‌پذیری نمونه های فرآوری‌نشده و عمل‌آوری‌شده با پنج درصد اوره با استفاده از سه راس گاو شیرده (با میانگین وزنی 15±615 کیلوگرم و سه شکم زایش) مجهز به فیستولای شکمبه ای تعیین شد. عمل‌آوری با اوره موجب کاهش زمان تأخیر تجزیه ماده خشک و NDF کاه گندم شد (0/05>P)، اما تأثیری بر زمان تأخیر تجزیه ماده خشک و NDF باگاس نیشکر نداشت. عمل‌آوری کاه گندم با اوره موجب افزایش نرخ تجزیه‌پذیری ماده خشک و NDF شد (0/05>P). اما اثری بر نرخ تجزیه‌پذیری هماده خشک و NDF باگاس نیشکر نداشت. بخش تجزیه‌پذیر بالقوه ماده خشک و NDF هر دو ماده آزمایشی کاه گندم و باگاس نیشکر بعد از عمل‌آوری با اوره افزایش یافت (0/05>P). تجزیه‌پذیری مؤثر هماده خشک و NDF مواد خشبی مورد آزمایش پس از عمل‌آوری با اوره در کاه گندم به‌ترتیب از 35/69 و 21/69 درصد به 44/04 و 29/12 و در باگاس نیشکر به‌ترتیب از 18/88 و 15/65 درصد به 92/23 و 19/52 درصد افزایش یافت (0/05>P). براساس نتایج این آزمایش عمل‌آوری مواد خوراکی خشبی بهویژه کاه گندم با اوره باعث بهبود تجزیه‌پذیری ماده خشک و NDF میشود.
حسین بیاتانی؛ محمدعلی نوروزیان؛ احمد افضل زاده
چکیده
این مطالعه به منظور تعیین ارزش غذایی کاهوی وحشی در مراحل مختلف رشد و نیز برآورد و مقایسه روش های مختلف تعیین فاز تاخیری آن انجام شد. ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تجزیه پذیری به روش کیسه های نایلونی و تولید گاز نمونه های مختلف کاهوی وحشی قبل و بعد گلدهی و یونجه خشک با هم مقایسه شدند. همچنین فاز تاخیری علوفه های آزمایشی به روش های مختلف ...
بیشتر
این مطالعه به منظور تعیین ارزش غذایی کاهوی وحشی در مراحل مختلف رشد و نیز برآورد و مقایسه روش های مختلف تعیین فاز تاخیری آن انجام شد. ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تجزیه پذیری به روش کیسه های نایلونی و تولید گاز نمونه های مختلف کاهوی وحشی قبل و بعد گلدهی و یونجه خشک با هم مقایسه شدند. همچنین فاز تاخیری علوفه های آزمایشی به روش های مختلف اندازه گیری شد. میزان پروتئین خام کاهوی وحشی بعد گلدهی کمترین و میزان NDF و ADF آن بیشترین بود (0.05>p). مقدار کربوهیدرات غیرفیبری یونجه و کاهوی وحشی قبل گلدهی نسبت به کاهوی بعد گلدهی بیشتر بود(0.05>p). مقدار فراسنجه b ماده خشک در کاهوی وحشی بعد گلدهی بیشتر از سایر تیمار‌ها به دست آمد (0.05>p). تجزیه‌پذیری مؤثر و پتانسیل تولید گاز در کاهوی وحشی قبل گلدهی نسبت به سایر تیمار‌ها بالاتر بود (0.05>p). میزان انباشتگی در نرخ عبور پنج و هشت درصد برای کاهوی بعد گلدهی نسبت به سایر علوفه‌های آزمایشی بیشتر بود (0.05>p). برآورد زمان تاخیری با استفاده از روشهای دو مرحله‌ای ون میلجن و تولید گاز برای کاهوی قبل گلدهی بیشترین و بعد گلدهی کمترین مقدار بود (0.05>p). با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می‌رسد که کاهوی وحشی قبل گلدهی می تواند به عنوان منبع علوفه ای در تغذیه نشخوارکنندگان مورد توجه قرار گیرد.
شهین نسیمی اصفهانی؛ مرتضی چاجی؛ طاهره محمدآبادی؛ محمد بوجارپور
چکیده
قابلیت هضم و فراسنجه‌های تخمیری جیره‌های حاوی برگ، غلاف، و دانۀ درخت سوبابل (با نام علمی Leucaena leucocephala) در گوسفند با روشهای هضم دومرحله‌ای و تولید گاز تعیین شد. جیره‌های آزمایشی شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75، و 100درصد برگ، غلاف، و دانۀ سوبابل بودند که جایگزین علوفۀ یونجه در جیرۀ گوسفندان شدند. در مقایسه با جیرۀ شاهد، جیرۀ حاوی 50درصد ...
بیشتر
قابلیت هضم و فراسنجه‌های تخمیری جیره‌های حاوی برگ، غلاف، و دانۀ درخت سوبابل (با نام علمی Leucaena leucocephala) در گوسفند با روشهای هضم دومرحله‌ای و تولید گاز تعیین شد. جیره‌های آزمایشی شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75، و 100درصد برگ، غلاف، و دانۀ سوبابل بودند که جایگزین علوفۀ یونجه در جیرۀ گوسفندان شدند. در مقایسه با جیرۀ شاهد، جیرۀ حاوی 50درصد دانۀ سوبابل تولید گاز بیشتری داشت (05/0>P). در بین جیره‌های حاوی برگ سوبابل بیشترین مقدار مادۀ آلی واقعاً هضم‌شده مربوط به سطح 100درصد برگ سوبابل بود. سطح 100درصد جایگزینی با یونجه در مقایسه با سایر مقادیر جایگزینی غلاف، بیشترین عامل تفکیک‌کننده و بازده تولید تودۀ میکروبی را داشت (05/0>P). قابلیت هضم مادۀ خشک، الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی و اسیدی جیره‌های حاوی غلاف در همۀ سطوح، کمتر از جیرۀ شاهد بود (05/0>P). قابلیت هضم الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی و اسیدی در جیره‌های حاوی برگ سوبابل تا سطح 75درصد جایگزینی برگ سوبابل با یونجه تفاوتی با شاهد و با یکدیگر نداشتند. با افزایش مقدار دانۀ سوبابل در جیره قابلیت هضم مادۀ خشک، الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی و اسیدی از جیرۀ شاهد بیشتر بود، بهطوریکه اختلاف برای سطوح 75 و 100درصد دانۀ سوبابل معنیدار بود (05/0>P). براساس نتایج تحقیق حاضر، برگ و دانۀ سوبابل را می‌‌توان بدون وجود اثر منفی بر هضم و تخمیر تا 100درصد جایگزین یونجه کرد. استفاده از دانۀ سوبابل به‌صورت جایگزین با یونجه در جیرۀ گوسفندان می‌‌تواند ارزش غذایی جیره را افزایش دهد.