داود رستمی؛ عباس پاکدل؛ ابراهیم قاسمی؛ علی صادقی سفیدمزگی
چکیده
هدف: صنعت پرورش گاو شیری به معیارهای تولیدی، اقتصادی و تغذیه‌ای برای بهبود تصمیم‌گیری و افزایش سودآوری متکی است. هزینه خوراک و درآمد فروش شیر، بیش‌ترین سهم را در اقتصاد گله‌ها دارند. بااین‌حال، روش‌های قیمت‌گذاری شیر در ایران، به‌دلیل نادیده گرفتن کیفیت و ترکیبات شیر، چالش‌برانگیز است. استفاده از شاخص‌هایی مانند درآمد مازاد ...
بیشتر
هدف: صنعت پرورش گاو شیری به معیارهای تولیدی، اقتصادی و تغذیه‌ای برای بهبود تصمیم‌گیری و افزایش سودآوری متکی است. هزینه خوراک و درآمد فروش شیر، بیش‌ترین سهم را در اقتصاد گله‌ها دارند. بااین‌حال، روش‌های قیمت‌گذاری شیر در ایران، به‌دلیل نادیده گرفتن کیفیت و ترکیبات شیر، چالش‌برانگیز است. استفاده از شاخص‌هایی مانند درآمد مازاد بر هزینه خوراک، شیر تصحیح‌شده براساس پول، درآمد برابر با هزینه خوراک و نسبت قیمت شیر به خوراک، ابزاری مؤثر برای تحلیل حاشیه سود و مدیریت بهینه گله‌هاست. هدف از این پژوهش، تحلیل حاشیه سود در گله‌های پرورش گاو شیری هلشتاین در استان اصفهان با استفاده از شاخص‌های فنی-اقتصادی و بررسی اثر سناریوهای مختلف قیمت‌گذاری شیر بر سودآوری براساس این شاخص‌ها است.
روش پژوهش: در این پژوهش، از دو مجموعه داده استفاده شد؛ مجموعه اول داده‌ها شامل ۴,۶۳۷,۶۲۹ رکورد روزانه تولید شیر، درصد چربی، درصد پروتئین و شمار سلول‌های بدنی شیر مربوط به ۲۵۵,۸۰۴ گاو در ۱۲۰ گله در استان اصفهان طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ بود. مجموعه دوم داده‌ها نیز شامل اطلاعات اقتصادی پنج گله منتخب که شامل قیمت خوراک و شیر بودند. هزینه خوراک براساس پروتئین خام و انرژی خالص شیردهی با استفاده از مدل رگرسیونی برآورد شد. نیاز روزانه انرژی و پروتئین گاوها با معادلات استانداردNRC (2001) محاسبه گردید. چهار سناریوی قیمت‌گذاری شیر براساس تعداد و سطوح مؤلفه‌های مربوط به کیفیت شیر در نظر گرفته شد. شاخص‌های فنی-اقتصادی براساس هر سناریو، با کدنویسی در نرم‌افزار SQL SERVER (نسخه 18) محاسبه شدند. تجزیه و تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SAS (نسخه 4/9) انجام شد. هم‌چنین برای بررسی اثر کیفیت شیر بر سودآوری در سناریوهای مختلف قیمت‌گذاری، شیر تولیدی براساس کیفیت درجه‌بندی شد. برای بررسی اثر ورودی‌هایی مانند تولید شیر، درصد چربی و پروتئین شیر، قیمت شیر و خوراک بر شاخص‌های فنی-اقتصادی، تحلیل حساسیت در نرم‌افزار مایکروسافت Excel (نسخه 2021) انجام شد.
یافته‌ها: میانگین قیمت هر مگاکالری انرژی و هر گرم پروتئین خام به‌ترتیب 44215 و 222 ریال برآورد شد. درآمد مازاد بر هزینه خوراک به‌ازای هر رأس گاو در روز 2823520 ریال با دامنه 549000- تا 10398000 ریال برآورد شد. براساس میانگین 1/21 کیلوگرمی درآمد برابر با هزینه خوراک، پرورش‌دهندگان گاو شیری در استان اصفهان حدود 52 درصد از درآمد شیر را صرف هزینه خوراک می‌کنند. میانگین شیر تصحیح‌شده براساس پول (1/41 کیلوگرم) حدود یک درصد بیشتر از میانگین شیر تولیدی (8/40 کیلوگرم) بود. میانگین نسبت قیمت شیر به قیمت خوراک نیز (33/0±) 27/1 با دامنه 53/0 تا 2/4 برآورد شد. براساس نتایج آنالیز حساسیت، کاهش 10 درصدی در قیمت خوراک و افزایش 10 درصدی در قیمت شیر به‌ترتیب منجر به افزایش 13 تا 15 درصد و 22 تا 25 درصد در شاخص درآمد مازاد بر هزینه خوراک شد. نتایج گروه‌بندی براساس کیفیت شیر نشان داد با افزایش کیفیت شیر، بهبود در شاخص‌های موردمطالعه تنها در سناریوهایی رخ می‌دهد که سطوح پایه پروتئین و چربی شیر بالا باشد.
نتیجه گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که سناریوهای پیشرفته‌تر قیمت‌گذاری، شامل سطوح پایه بالاتر برای ترکیبات شیر و لحاظ‌کردن پارامترهای مربوط به کیفیت بهداشتی شیر، اثر قابل‌توجهی بر بهبود سودآوری و تشویق به تولید شیر باکیفیت بهتر دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل حساسیت نیز نشان داد که نوسانات ایجادشده در میزان تولید شیر، قیمت شیر و قیمت خوراک بیش‌ترین تأثیر را بر شاخص‌های اقتصادی دارند. بنابراین، اصلاح روش‌های قیمت‌گذاری شیر و لحاظ‌نمودن مؤلفه‌های مرتبط با کیفیت و ترکیبات شیر در قیمت‌گذاری آن می‌تواند انگیزه دامداران را در تولید شیر با کیفیت‌تر افزایش داده، سودآوری گله‌های پرورش گاو شیری را بهبود بخشد.
وحید واحدی؛ بابک نادری؛ سیامک قضایی؛ آزاده بوستان
چکیده
هدف از مطالعه حاضر مقایسه دو روش همزمانسازی فحلی در دو شرایط محیطی طبیعی و تنش گرمایی بر عملکرد تولیدمثلی و غلظت هورمونهای استروژن و پروژسترون پلاسما در گاوهای شیری هلشتاین بود. تعداد 110 رأس گاو هلشتاین با میانگین تولید 28 کیلوگرم شیر و نوبت زایش یک تا چهار به طور تصادفی در بین یکی از دو روش هم‌زمانی قرار گرفتند؛ 1- روش دابل ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر مقایسه دو روش همزمانسازی فحلی در دو شرایط محیطی طبیعی و تنش گرمایی بر عملکرد تولیدمثلی و غلظت هورمونهای استروژن و پروژسترون پلاسما در گاوهای شیری هلشتاین بود. تعداد 110 رأس گاو هلشتاین با میانگین تولید 28 کیلوگرم شیر و نوبت زایش یک تا چهار به طور تصادفی در بین یکی از دو روش هم‌زمانی قرار گرفتند؛ 1- روش دابل آوسینک (60=DO; n )، که در این گروه گاوها در روز صفر هورمون GnRH، در روز هفتم PGF2α و در روز نهم GnRH دریافت کردند و بعد از هفت روز دیگر روش آوسینک (GnRH-7d- PGF2α-2d-GnRH-16h-AI) روی این گاوها تکرار شد، 2- روش پریسینک آوسینک (50=PO; n)، که در این گروه گاوها دو تزریق هورمون PGF2α به فاصله 14 روز دریافت کردند و بعد از 12 روز دیگر برنامه آوسینک انجام شد. هر دو روش در دو فصل تابستان و زمستان انجام شدند. درصد گوساله زایی در گاوهایی که در فصل زمستان هم‌زمان شده بودند بیشتر از گاوهای گروه فصل تابستان بود (36/4 در مقابل 18/2درصد،p=0/04). میانگین تعداد تلقیح به‌ازای آبستنی در گاوهایی که در فصل زمستان هم‌زمان شده بودند نسبت به فصل تابستان کم‌تر بود (1/46 در مقابل 1/74 درصد، p=0/02). میانگین غلظت هورمون استروژن و پروژسترون در فصل زمستان بیشتر از فصل تابستان بود (0/05>P). با توجه به نتایج حاصل، عملکرد تولیدمثلی و غلظت هورمونهای استروژن و پروژسترون در فصل زمستان بالاتر از فصل تابستان است و روش همزمانسازی تفاوتی از نظر تأثیر بر عملکرد تولیدمثلی ندارد.