نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، بخش تحقیقات تغذیه دام و طیور، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، کرج، ایران.
2 دانشیار، بخش تحقیقات تغذیه دام و طیور، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، کرج، ایران.
3 دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
این آزمایش به منظور تعیین رتبه 18 رقم سورگوم علوفه‌ای از نظر ارزش غذائی و معرفی ارقام برتر با روش فناوری تصمیم‌گیری چند معیاره انجام شد، آنها در اوایل خرداد ماه کشت شدند و در اواسط آبان برداشت شدند. از 18 رقم کشت شده به صورت تصادفی از مرکز هر کرت آزمایشی، ده بوته از ده سانتیمتری خاک بریده و نمونه برداری شدند این نمونه‌ها پس از خرد کردن به قطعات 3 تا 5 سانتیمتری، از هررقم 3 نمونه یعنی جمعا 54 نمونه جمع‌آوری شد. در ارقام آزمایشی مقدار عملکرد در هکتار و ترکیبات مغذی، پروتئین خام، خاکستر خام، ADF، NDF، کربوهیدرات‌های محلول در آب، نشاسته و لیگنین اندازه گیری شدند. میزان انرژی قابل متابولیسم ارقام سورگوم با روش آزمون گاز و با استفاده از مقدار گاز تولیدی در 24 ساعت و مقدار پروتئین خام موجود در آن، برآورد شد. ارقام سورگوم بر اساس11 صفت تلفیق شده، رتبه‌بندی شدند. در بین ارقام داخلی، رقم Spidfeed با کسب رتبه پنجم بهترین عملکرد را نشان داد و KFS-18 ( رتبه 7)، pegah (رتبه 10) و KFS-2 در رتبه 12 عمکرد کمی و کیفی متوسطی را نشان دادند. در کل و بر اساس نتایج روش مدیریتی تصمیم‌گیری چند شاخصه مشخص شد که سه هیبرید برترسورگوم به ترتیب siloking، FGCSI12 و PHFS-27 می‌باشند که برای تولید علوفه سبز سورگوم و سیلو نمودن آن به زارعین و دامداران پیشنهاد می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Ranking of cultivated forage sorghum varieties for feeding animals based on multi-criteria decision-making management method
نویسندگان [English]
- Hossein Gholami 1
- sayed abdoullah hosseini 2
- kamran rezayazdi 3
2 Animal Sceince Reaserch Institute
3 Tehran university
چکیده [English]
This experiment carried out to determine the nutritional value of 18 sorghum forage varieties and to introduce superior cultivars using multicriteria decision-making technology. They sow in early June and harvested in mid-November. Random samples were taken from the center of each experimental plot in a way that ten plants were cut from 10 cm above soil. These samples were cut into 3 to 5 cm pieces, each
cultivar had three samples, in total 54 samples were collected. Yield and nutrient contents such as, crude protein, crude ash, ADF, NDF, water-soluble carbohydrates, starch and lignin measured in the experimental cultivars. The metabolizable energy of sorghum cultivars estimated by gas test method using the amount of gas produced in 24 hours and the amount of crude protein contained in it. Sorghum
cultivars ranked based on 11 integrated traits. Among the domestic cultivars, Spidfeed ranked fifth among all varieties, followed by KFS-18 ranked seven and pegah ranked 10th and KFS-2 ranked 12th with moderate quantitative and qualitative performance. Overall, based on the results of the multi-criteria decision-making method, it was found that the top three sorghum cultivars are Siloking, FGCSI12 and PHFS-27, respectively, which are recommended for sorghum forage production and silage for dairy farmers.
کلیدواژه‌ها [English]
- Crud protein
- Metabolizable energy
- multi-criterion Decision Making
- Ranking
- varieties of sorghum
2. Al-Modarres AS, Taheri R and Safavi and (1999) Sorghum. (Compilation). First Edition, Isfahan
Branch of Jihad-e-Daneshgahi. (In Persian)
3. AOAC (2002) Association of official Analytical Chemists, Official Method of Analysis. 17th ed.
AOAC. Arlington. VA.
4. Castillo AL Silva-del-Rio N St-Pierre N and Weiss WP (2010) Composition of Diets Fed to Different Groups of Lactating Cows on California Dairies. ADSA 2010, (Abst.).
6. Gholami H (2014) Estimation of metabolizable and net energy of available feedstuffs in Iran
based on chemical composition and prediction equations. Final report of research project, National Institute of Animal Science Research.Karaj, Iran. (In Persian)
7. Gholami H, Khazaei A and Amir Sadeghi M (2018) Comparison of nutritional value of modified BMR and conventional forage sorghum cultivars. 8th Iranian Animal Science Congress, Sanandaj, Kurdistan, Iran. (In Persian)
8. Hosseini SA, Mahdavi A, Lotfollahian H, Mohiti-Asli M, Rezapourian E, Meimandipour A and Alemi F (2012) Determination of energy equivalent value of Natuzyme P in corn and soybean based diet by multi attribute decision making. In: proceeding of the first International Conference on Animal Nutrition and Environment. Khon Kaen, Thailand, p. 124.
9. Hosseini SA, Zaghari M, Lotfollahian H, Shivazad M and Maroujeh, H (2011) Determination of appropriate levels of methionine in hens using the economic method of profit maximization and decision-making based on multiple responses. Iranian Journal of Animal Science, 42(4): 329-336. (In Persian)
10. Hwang CL and Yoon K (1981) Multi Attribute Decision Making, Methods and Applications. Springer-Verlag, Berlin, Germany. pp. 51-242.
11. Idris AE and Mohammed HI (2012) Screening and Evaluation of Forage Sorghum Cultivars for Forage production using multi-criterion decision analysis. Advances in Environmental Biology, 6(3): 1141-1151.
12. Malczewski J (1997) Propagation of errors in multicriteria location analysis, a case study, P. 154-155, In: Fandel, G. and T. Gal (eds.) Multiple Criteria Decision Making, Springer- Verlag, Berlin, Germany.
13. Marsalis MA Angadi SV and Contreras govea FE (2009) Dry matter yield and nutritive value of corn, forage sorghum, and BMR forage sorghum at different plant populations and nitrogen rates. Agriculture Science, 47: 1250-1255
14. Menke KH and Steingass H (1988) Estimation of the energetic feed value obtained from chemical analysis and in vitro gas Production using rumen fluid. Animal Research and Development, 28: 7-55.
16. Momeni M. (2006) New Topics in Operations Research. University of Tehran Publications, pp. 20-80. (In Persian)
17. Terzioglu O, Yazici L and Yildirim B (2008) Quality characteristic of sorghum (Sorghum bicolor L. moench) and sorghum x Sudan grass hybrids (Sorghum bicolor L. moench x Sorghum sudanense stapf.) cultivated as second crop after barley in ercişvan ecological condition. Journal of Veterinary Advances, 7: 968-971.
)