نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی نصرآبادی ¹
• زهرا قنبریان ²

¹ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

² کارشناس شرکت کشاورزی و دامپروری چالتاسیان، ورامین، تهران، ایران.

چکیده

هدف: محدودیت دسترسی به علوفه‌های با کیفیت نظیر یونجه، چالشی اساسی در راستای ارتقای بهره‌وری تولید در صنعت دامپروری ایران محسوب می‌گردد. علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر به منظور شناسایی و جایگزینی گونه‌های گیاهی مقرون به صرفه، تاکنون گیاه جایگزین مناسب و قابل اتکایی معرفی نشده است. این پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل استفاده از برگ مورینگا (گونه Moringa oleifera) به عنوان یک منبع علوفه‌ای جایگزین طراحی و اجرا گردید. بدین منظور، ترکیب شیمیایی برگ مورینگا تعیین شده و تأثیر گنجاندن سطوح مختلف گیاه مذکور در جیره بر گوارش‌پذیری و فراسنجه‌های تخمیر در شرایط برون‌تنی مورد بررسی قرار گرفت.

روش پژوهش: ابتدا ترکیب شیمیایی برگ مورینگا و یونجه با استفاده از روش‌های استاندارد تعیین شد. سپس جیره‌های آزمایشی با چهار سطح برگ مورینگا (صفر، 15، 30 و 45 درصد ماده خشک) در حد نیاز گوسفندان در حال رشد و با نسبت علوفه به کنسانتره 55 به 45 متوازن گردید. در این آزمایش، گوارش‌پذیری ماده خشک و ماده آلی به روش دو مرحله‌ای تلی‌وتری، و فراسنجه‌های دیگری مانند تولید گاز، تولید توده میکروبی، غلظت نیتروژن آمونیاکی، اسیدهای چرب فرار، ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی و جمعیت پروتوزوآیی شکمبه با استفاده از آزمون تولید گاز اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که برگ مورینگا پروتئین خام، خاکستر، عصاره اتری، کلسیم و فسفر بیشتر و اجزای دیواره سلولی (NDF، ADF و لیگنین) کمتری نسبت به یونجه خشک داشتند (05/0>P)، بگونه‌ای پروتئین خام، خاکستر و عصاره اتری برگ مورینگا به‌ترتیب 3/48، 8/25 و 3/33 درصد بیشتر از یونجه بود. مقادیر کربوهیدرات‌های غیر فیبری و انرژی قابل متابولیسم دو گیاه متفاوت نبود. در جیره‌های حاوی برگ مورینگا، گوارش‌پذیری، انرژی قابل متابولیسم، حجم گاز تولیدی، سوبسترای تجزیه شده حقیقی و تولید توده میکروبی به‌طور خطی افزایش یافت (05/0>P) و شاخص تفکیک و بازده تولید توده میکروبی تغییری نکرد. همچنین استفاده از برگ مورینگا در جیره غلظت اسیدهای چرب فرار و ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی شکمبه را به میزان قابل توجهی افزایش و غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه را کاهش داد (05/0>P)، در حالیکه گنجاندن گیاه مذکور در جیره تأثیری بر میزان pH و نسبت اسیدهای چرب فرار نداشت. از سوی دیگر، گنجاندن برگ مورینگا در جیره سبب کاهش معنی‌داری در تعداد کل و و زیرخانواده‌های پروتوزوآیی شد (05/0>P).

نتیجه‌گیری: با نتایج بدست آمده روی ترکیب شیمیایی و آزمایشات برون‌تنی، برگ مورینگا را می‌توان جایگزین بالقوه‌ای برای بخش علوفه‌ای جیره در نظر گرفت و تا 45 درصد جیره با هدف تأمین نیاز دام، بهبود تخمیر و وضعیت آنتی‌اکسیدانتی شکمبه قابل توصیه است. هر چند، تایید نتایج این مطالعه مستلزم اجرای پژوهش‌های درون‌تنی است.

کلیدواژه‌ها

• پروتوزوآ
• تولید گاز
• ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی
• علوفه مورینگا
• گوارش‌پذیری

عنوان مقاله [English]

The effect of replacing alfalfa hay and wheat straw with Moringa oleifera leaves on in vitro digestibility, ruminal fermentation parameters and antioxidant capacity

نویسندگان [English]

• Mahdi Nasrabadi ¹
• Zahra Ghanbarian ²

¹ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, University of Bu-Ali Sina, Hamedan

² Expert of Chaltasian Agri.-Animal Production Complex, Varamin, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Objective: Restricted access to high-quality forages such as alfalfa is a basic challenge to enhancing productivity in Iran's livestock industry. Despite recent efforts to identify and replace cost-effective plant species, no suitable and reliable alternative has been introduced so far. This study was designed to evaluate the potential of Moringa oleifera leaves (MOL) as an alternative forage source. For this purpose, the chemical composition of MOL was analyzed, and the effect of including different levels of this plant in the diet on in vitro digestibility and fermentation parameters were examined.

Method: The chemical composition of MOL and alfalfa hay (Medicago sativa) was determined using standard methods. Subsequently, the experimental diets were formulated with four levels of MOL inclusion (0, 15, 30, and 45% of dietary DM) to meet the requirements of growing sheep, balanced with a 55:45 forage to concentrate ratio. In this study, dry matter and organic matter digestibilities were measured using the two-stage procedure of Tilley and Terry method, while other parameters such as gas production, microbial biomass production, concentrations of ammonia-N, volatile fatty acids, antioxidant capacity, and protozoa population were evaluated using the gas production technique.

Results: The results indicated that MOL had significantly higher crude protein, ash, ether extract, calcium, and phosphorus, as well as lower cell wall components (NDF, ADF, and lignin) compared to alfalfa hay (P<0.05), so that the crude protein, ash, and ether extract of MOL were 48.3%, 25.8%, and 33.3% higher than those of alfalfa, respectively. The amounts of non-fibrous carbohydrates and metabolizable energy of the two plants were not different. Digestibility, metabolizable energy, gas production valume, truly degraded substrate, and microbial biomass production increased linearly in diets containing MOL (P<0.05), while partitioning factor and microbial biomass production efficiency did not change. Also, the use of MOL in the diet significantly increased the concentration of ruminal volatile fatty acids and antioxidant capacity and reduced the concentration of ammonia-N (P<0.05), while the mentioned plant had no effect on the pH level and the ratio of volatile fatty acids. On the other hand, the inclusion of MOL in the diet led to a linear reduction in the total population and subfamilies of protozoa (P<0.05).

Conclusions: Favorable nutritional characteristics led to the conclusion that the MOL can be regarded as a high-quality forage source, recommended up to 45% of the diet, with the aim of meeting animal nutritional needs, enhancing ruminal fermentation, and improving ruminal antioxidant status. However, in vivo studies are needed to further explore the performance effects of MOL.

کلیدواژه‌ها [English]

• Antioxidant capacity
• Digestibility
• Gas production
• Moringa forage
• Protozoa