نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم کریمی زندی ¹
• حسن شیرزادی ²
• حسینعلی قاسمی ³
• محمد امیر کریمی ترشیزی ⁴
• کامران طاهرپور ⁵
• عنایت رحمت نژاد ⁶

¹ دانشجوی دکتری تخصصی تغذیه طیور، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

² گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

³ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

⁴ دانشیار، گروه پرورش و مدیریت طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

⁵ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

⁶ استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

چکیده

هدف: این مطالعه با هدف بررسی تأثیر توکسین بایندر و اسیدهای آلی بر شاخص‌های عملکردی، پروفایل لیپیدی و شاخص‌های سلامت سرم خون، صفات لاشه و کیفیت گوشت جوجه‌های گوشتی چالش یافته با آفلاتوکسین B1 و کلستریدیوم پرفرنژنس انجام شد.

روش پژوهش: تعداد 420 قطعه جوجه گوشتی یکروزه (راس 308) به طور تصادفی به هفت گروه تقسیم شدند که هر گروه جیره‌های متفاوتی را دریافت کردند: 1) تیمار کنترل (جیره پایه بدون افزودنی و بدون چالش آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس)؛ 2) تیمار A (جیره پایه بدون افزودنی و چالش یافته با آفلاتوکسین)؛ 3) تیمار AM (جیره پایه با توکسین بایندر و چالش یافته با آفلاتوکسین)؛ 4) تیمار AMO (جیره پایه با توکسین بایندر و اسیدهای آلی و چالش یافته با آفلاتوکسین)؛ 5) تیمار ACP (جیره پایه بدون افزودنی و چالش یافته با آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس)؛ 6) تیمار ACPM (جیره پایه با توکسین بایندر و چالش یافته با آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس) و7) تیمار ACPMO (جیره پایه با توکسین بایندر و اسیدهای آلی و چالش یافته با آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس). هر گروه به شش تکرار تقسیم شد که در هر تکرار 10 قطعه پرنده نر و ماده وجود داشت. به جز گروه کنترل، جوجه‌ها در تمام طول دوره پرورش تحت چالش آفلاتوکسین B1 (ppb 500) بودند، اما از روز 15 آزمایش به مدت 10 روز متوالی تحت چالش کلستریدیوم پرفرنژنس (cfu 108×1 در هر میلی‌لیتر سوسپانسیون) قرار گرفتند. هر کدام از ترکیبات اسیدهای آلی و توکسین بایندر در تمام طول آزمایش با غلظت 2/0 درصد به جیره پایه اضافه شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که چالش آفلاتوکسین سبب تضعیف نرخ رشد ویژه و نسبت‌ بازده انرژی شد (05/0>P) و استفاده از توکسین بایندر به تنهایی و در ترکیب با اسیدهای آلی سبب کاهش این اثرات منفی شد. همچنین چالش توأم آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس سبب تضعیف نسبت‌های بازده انرژی و پروتئین و نرخ رشد ویژه شد (05/0>P). استفاده از توکسین بایندر تنها سبب بهبود نرخ رشد ویژه شد، اما در ترکیب با اسیدهای آلی سبب بهبود نسبت‌های بازده انرژی و پروتئین شد. چالش توأم آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس سبب افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) سرم خون شد (05/0>P) و استفاده از توکسین بایندر سبب بهبود صفت مذکور شد، اما در ترکیب با اسیدهای آلی عملکرد بهتری داشت. همچنین بکارگیری توکسین بایندر در جیره سبب کاهش نسبت LDL به لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، ضریب آتروژنیک و نسبت ریسک قلبی در جوجه‌های تحت چالش آفلاتوکسین و کلستریدیوم پرفرنژنس شد و در ترکیب با اسیدهای آلی پتانسیل بالاتری از خود نشان داد (05/0>P). چالش آفلاتوکسین و چالش توأم آن با کلستریدیوم پرفرنژنس سبب افزایش اتلاف آب در اثر پخت و پز در فیله بزرگ سینه و کاهش اتلاف آب ناشی از پرس و ماده خشک در فیله بزرگ سینه و کعب ران شد (05/0>P). همچنین چالش آفلاتوکسین سبب افزایش وزن نسبی قلب (05/0>P) و چالش آن با کلستریدیوم پرفرنژنس سبب کاهش وزن نسبی سینه و افزایش اوزان نسبی قلب و کبد شد (05/0>P). استفاده از ترکیب توکسین بایندر و اسیدهای آلی نسبت به توکسین بایندر پتانسیل بالاتری جهت بهبود این صفات داشت.

نتیجه‌گیری: در صورت وجود آفلاتوکسین در جیره جوجه‌های گوشتی، استفاده از توکسین بایندر در جیره مفید است و در صورت بروز همزمان عفونت‌های ثانویه نظیر کلونیزاسیون کلستریدیوم پرفرنژنس بهتر است از اسیدهای آلی به عنوان عامل کمکی در کنار توکسین بایندر استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

• شاخص آتروژنیک
• ضریب آتروژنیک
• نرخ رشد ویژه
• نسبت ریسک قلبی
• نسبت‌های بازده انرژی و پروتئین

عنوان مقاله [English]

Effect of Toxin Binder and Organic Acids on Performance Indices, Serum Lipid Profile and Health Indices, Carcass Traits and Meat Quality of Broiler Chickens Challenged with Aflatoxin B1 and Clostridium Perfringens

نویسندگان [English]

• Maryam Karimi- Zandi ¹
• Hassan Shirzadi ²
• Ghasemi, Hossein Ali ³
• Mohammad Amir Karimi-Torshizi ⁴
• Kamran Taherpour ⁵
• Enayat Rahmatnejad ⁶

¹ PhD Candidate for Poultry Nutrition, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture. Ilam University, Ilam, Iran.

² Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran

³ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture and Environment, Arak University, Arak, Iran.

⁴ Department of Poultry Breeding and Management. Faculty of Agriculture, University of Tarbiat Modares, Tehran, Iran.

⁵ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture. Ilam University, Ilam, Iran.

⁶ Assistant Professor, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.

چکیده [English]

Objective: This study aimed to evaluate the effects of a toxin binder and organic acids on growth performance, serum lipid profile, health indices, carcass traits, and meat quality of broiler chickens challenged with aflatoxin B1 and Clostridium perfringens.

Methods: A total of 420 one-day-old as hatched Ross 308 broiler chicks were randomly assigned to 7 treatment groups, each with 6 replicates of 10 birds. The treatments were as follows: Control – basal diet without additives or challenges; A – basal diet, challenged with aflatoxin; AM – basal diet with toxin binder, challenged with aflatoxin; AMO – basal diet with toxin binder and organic acids, challenged with aflatoxin; ACP – basal diet, challenged with aflatoxin and C. perfringens; ACPM – basal diet with toxin binder, challenged with aflatoxin and C. perfringens; and ACPMO – basal diet with toxin binder and organic acids, challenged with aflatoxin and C. perfringens. Aflatoxin B1 (500 ppb) was administered throughout the trial. C. perfringens (1×108 cfu/mL) was introduced from day 15 for ten consecutive days. Both the toxin binder and organic acids were added at 0.2% of the basal diet.

Results: Aflatoxin challenge significantly reduced specific growth rate and energy efficiency ratio (P<0.05). Supplementation with a toxin binder, either alone or combined with organic acids, alleviated these negative effects. The simultaneous challenge with aflatoxin and C. perfringens further decreased energy and protein efficiency ratios as well as specific growth rate (P<0.05). The toxin binder alone improved specific growth rate, while its combination with organic acids enhanced both energy and protein efficiency ratios. The combined challenge increased serum Low-density lipoprotein (LDL) level (P<0.05). The inclusion of toxin binder lowered these values, and its effect was more pronounced when used with organic acids. Diets containing toxin binder also decreased the LDL to high-density lipoprotein (HDL) ratio, atherogenic coefficient, and cardiac risk ratio in aflatoxin- and C. perfringens -challenged birds (P<0.05). Supplementation with both toxin binders and organic acids elicited superior improvements in these physiological indices relative to the toxin binder alone. Aflatoxin and dual challenges increased cooking loss in the pectoralis major muscle and reduced press loss and dry matter content in both pectoralis major and thigh muscles (P<0.05). Aflatoxin exposure alone increased the relative weight of the heart (P<0.05). The combined challenge reduced breast weight and increased heart and liver weights (P<0.05). The combined use of toxin binders and organic acids elicited the most pronounced improvements in these traits relative to the toxin binder alone.

Conclusion: Supplementing broiler diets with a toxin binder is a beneficial strategy when feed contamination with aflatoxin occurs. In cases of concurrent C. perfringens infection, the combined use of toxin binder and organic acids provides superior protection and performance benefits.

کلیدواژه‌ها [English]

• Atherogenic coefficient
• Atherogenic index
• Cardiac risk ratio
• Energy and protein efficiency ratios
• Specific growth rate